Czy moje dziecko jest wystarczająco przygotowane pod względem wiedzy, umiejętności, a także psychiki i interakcji społecznych do pójścia do szkoły? Takie i podobne pytania niewątpliwie zadawało sobie wielu rodziców, kiedy trzeba było podjąć decyzję o tym, czy sześciolatek pozostaje w przedszkolu, czy też rozpoczyna edukację w szkole podstawowej. Nauczyciele w przedszkolu przestawiali zaś do wglądu dla rodziców ocenę dojrzałości szkolnej dziecka. Co należy przez to rozumieć?
Dojrzałość szkolna dziecka
Termin dojrzałość szkolna dziecka lub gotowość szkolna oznacza osiągnięcie przez dziecko takiego etapu rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego, który w pełni umożliwi mu podjęcie nowych obowiązków i wyzwań, jakie niesie za sobą życie szkolne. Jest ono też gotowe do opanowania treści programowych, właściwych dla pierwszej klasy szkoły podstawowej.
Dojrzałość szkolną określa się z reguły dla dzieci w wieku 6. lub 7. lat, wraz z momentem zakończenia edukacji przedszkolnej. Nie każde dziecko w tym samym czasie nabywa gotowość szkolną. Każdy przedszkolak musi być traktowany jako indywidualność i nie może być porównywany z rówieśnikami. Osiągnięcie pełnej dojrzałości szkolnej przez przedszkolaka w najstarszej grupie przedszkolnej uzależnione jest od tego, jaka jest jego kondycja zdrowotna i zdolności, w jaki sposób było wychowywane w przedszkolu i jakie miało warunki bytowe w domu, jakie jest wykształcenie rodziców i czy mowa dziecka jest już w pełni uformowana.
Kiedy dziecko jest gotowe na szkołę?
Obecnie przyjmuje się ogólne ramy określania dojrzałości szkolnej dziecka. Sześciolatek czy siedmiolatek może pójść do szkoły, jeśli jest w stanie opanować materiał nauczania właściwy dla pierwszoklasisty w określonym czasie i w określony sposób. Jest zdolny skupić uwagę na przedmiocie zajęć, panować nad swoimi emocjami i zasadniczo ograniczyć swoją ruchliwość. Musi też opanować podstawowe sprawności manualne, takie jak samoobsługa fizjologiczna, pisanie, rysowanie, wycinanie czy lepienie.
Nie mniej ważny od dojrzałości fizycznej, jest rozwój intelektualny i emocjonalny. Dziecko sprawne fizycznie niekoniecznie musi być gotowe na rozpoczęcie edukacji szkolnej. Powinno także rozumieć i stosować się do poleceń nauczycieli, mieć doskonałą pamięć i dobrze rozwiniętą mowę. Dobrze by było, aby posługiwało się poprawną polszczyzną.
W zakresie dojrzałości emocjonalnej małe dziecko powinno bez większych problemów rozstawać się z opiekunami czy z rodzicami, panować nad gniewem i agresją, a także mieć możliwość skupienia uwagi przez co najmniej pół godziny na jednej rzeczy. Dojrzałość społeczna przejawia się zaś w tym, że sześciolatek podporządkowuje się poleceniom, nawiązuje kontakty społeczne i potrafi współdziałać w grupie rówieśniczej.
Spełnienie tych wszystkich założeń wskazuje, że dziecko będzie mogło z powodzeniem rozpocząć edukację w szkole podstawowej, jako pierwszoklasista.