Idąc po raz pierwszy do przedszkola, dziecko narażone jest na wiele stresów. Ich odczuwanie może być tym większe, jeśli dziecko jest z natury nieśmiałe, a rodzic nie podjął dotychczas odpowiednich kroków zmierzających do pokonania owej nieśmiałości i wstydu wobec innych osób. Zintegrowanie się z grupą rówieśniczą w przedszkolu u takich 3-latków przebiega w długi i trudny sposób. Dziecko musi nie tylko przyzwyczaić się do nowych warunków i trybu życia, ale także musi zawiązać kontakty z rówieśnikami. Jeśli nie radzi sobie z tym, może często chorować na schorzenia układu pokarmowego, których podstawą będą nerwy. W najgorszym razie dziecko będzie izolowało się od innych – siedziało samo przy stoliczku, bawiło się jedynie we własnym towarzystwie itp. Można przeciwdziałać tym niekorzystnym dla rozwoju psychicznego dziecka sytuacjom, pomagając mu przełamać nieśmiałość. Jak tego dokonać?
Nieśmiałość powszechna u dzieci
Kilkuletnie dziecko może być nieśmiałe z natury, ale rodzice mogą dostrzec tą cechę stosunkowo późno, jeśli dziecko nie przebywa zbyt często z rówieśnikami – na placu zabaw, spacerach czy w salach zabaw. Dopiero w przedszkolu okazuje się, że dziecko ma poważne trudności z nawiązywaniem kontaktów między ludzkich. Najchętniej bawi się samo i nie chce włączać się w zabawę grupy przedszkolaków. Strach przed odrzuceniem i ośmieszeniem się nie pozwala mu się przemóc i dołączyć do innych.
Jak dostrzec nieśmiałość?
Dziecko najlepiej czuje się w towarzystwie rodziców i najbliższych opiekunów, nie szuka towarzystwa na placu zabaw, a przy kontakcie z innymi ludźmi chowa się za rodzicami, lub zakrywa głowę kocem, bluzką, sukienką lub czymkolwiek innym, co ma pod ręką. Nieśmiałe dzieci milczą, gdy ktoś zadaje im pytania. Spuszczają głowę w dół i wpatrują się w ziemię, aby jak najmniej zwracać na siebie uwagę. Jeśli rodzic na tym etapie nie podejmie żadnych kroków mających na celu przełamać nieśmiałość u dziecka, wyrośnie z niego wstydliwy uczeń i nastolatek. Będzie miał kłopoty z integracją z grupami społecznymi, będzie odczuwał paraliżujący strach przed publicznymi wystąpieniami. Trzeba stopniowo, ale konsekwentnie ośmielać dziecko i przyzwyczajać go do życia w grupie rówieśniczej.
Jak tego dokonać?
Nieśmiałość u dziecka można przezwyciężyć, ale tylko swoją cierpliwością i wyrozumiałością wobec dziecka. Taka cecha malucha może wynikać z dziedzicznych cech jego osobowości, ale też może być związana z brakiem wiary we własne możliwości. Niska samoocena powoduje, że dziecko nie chce być stawiane w pierwszym rzędzie podczas zabaw i występów w przedszkolu. Możemy wspomóc nasze dziecko w walce o otwartość i łatwość nawiązywania kontaktów z innymi, jeśli zaszczepimy w nim wiarę w siebie. Musi być świadome wysokiej wartości, jaką ma każdy człowiek, także on sam. Na każdym kroku rodzic powinien podkreślać mocne strony dziecka i nagradzać je za sukcesy w pokonywaniu wstydliwości, choćby były niewielkie. Możemy odgrywać z dzieckiem scenki, np. z placu zabaw i poznawaniu nowych kolegów. Nauczmy dziecko tolerancji dla inności. Nie porównujmy jego zachowania z innymi dziećmi i nie opowiadajmy o jego nieśmiałości znajomym czy rodzinie. Ćwiczenie umiejętności społecznych przy okazji codziennej zabawy z dzieckiem powinno przynieść realne rezultaty w przyszłości.